Dziś na celowniku Hiszpania i stosunkowo mała apelacja Jumilla znajdująca się w pobliżu śródziemnomorskiego wybrzeża, na północ od regionu i samego miasta Murcja. To kolejne miesjce, które dla przeciętnego winomana jest pewną niewiadomą, choć istnieje duże prawdopodobieństwo, że wielu z was miało kiedyś okazję próbować wina stąd pochodzącego. Jeżeli piliście hiszpańskiego monastrella, która to odmiana króluje w Jumilla, to jest szansa, że trafiło w wasze ręce wino właśnie z tej apelacji.
Jumilla położona jest trzy godziny jazdy na południe od Madrytu i niecałą godzinę jazdy samochodem od Alicante. Rozciąga się od skrajnie południowo-wschodniej części prowincji Albacete, przez Murcję, aż do granicy z prowincją Alicante. Wciśnięta jest między dwie inne apelacje: Yecla na północy i Bullas na południu. W całym regionie Murcji, Jumilla jest uważana za najważniejszą apelację zarówno pod względem jakości, jak i ilości produkowanego wina.
Region z północy na południe przebiega przez wioski Montealegre del Castillo, Fuente-Alamo, Ontur, Hellín, Albatana i Tobarra, zanim wkracza do północnej części prowincji Murcja, która obejmuje gminę Jumilla (od której wzięła się nazwa apelacji) oraz uroczej doliny Carche, w której znajduje się kilka wiodących winnic Jumilla. Krajobraz charakteryzuje się szerokimi dolinami i równinami, przerywanymi pasmami górskimi, które przecinają Murcję między morzem, a centralnym płaskowyżem Hiszpanii. Gorąco, sucho i surowo – to najlepsze określenie dla tej strefy. Mimo tych pozornie niesprzyjających warunków, winorośl uprawia się tu od czasów rzymskich, kiedy region ten słynął ze swoich pełnych, czerwonych win. Klimat waha się od kontynentalnego na wyższych wysokościach na północy, po bardziej śródziemnomorski na wzgórzach na południowym wschodzie. Te kontrasty klimatyczne, różne ekspozycje i wyjątkowe lokalizacje winnic zwane „parajes” tworzą szeroką gamę interpretacji rodzimej odmiany winorośli regionu, jaką jest monastrell.
Pomimo że winnice Jumilla znajdują się zaledwie godzinę jazdy od hiszpańskiego wybrzeża Morza Śródziemnego, rosną na dużych wysokościach, od 350 m do ponad 800 m n.p.m. Na wyższych wysokościach winorośl rośnie w chłodnych, kontynentalnych warunkach, szczególnie gdy jest sadzona na zboczach skierowanych na północ. Zwykle podczas cyklu dojrzewania winogrona czerpią korzyści z wyraźnych różnic temperatur między dniem i nocą. Chociaż miejscowy krajobraz jest bardzo zróżnicowany, gleby są stosunkowo jednorodne, z przewagą głębokich warstw chłodnego wapienia, który dobrze zatrzymuje skromne opady (nieco ponad 300 mm rocznie) i umożliwia uprawę większości winnic na sucho. Na niektórych obszarach regionu występują także gleby żwirowe i wulkaniczne. W związku z faktem, że jest to jeden z najbardziej suchych obszarów winiarskich w Hiszpanii, panują tu optymalne warunki do ekologicznej uprawy winorośli, która jest obecnie stosowana na 70% powierzchni apelacji. Suchy, słoneczny i położony na wysokim płaskowyżu terroir apelacji w dużej mierze chroni winorośl przed chorobami. Nawet filoksera miała trudności w zadomowieniu się w tych rejonach i nigdy nie przeniknęła do wyższych skalistych stref.
Ogromną część winnic regionu Jumilla tworzą stare winorośle, głównie niskie krzewy, które zapewniają owocom cień i względny chłód. Co zaskakujące, około 1000 ha nie jest szczepionych i ma co najmniej 50 lat. Na niższych wysokościach wiele winnic jest strategicznie zasadzonych na zacienionych zboczach skierowanych na północ, aby zachować równowagę i świeżość win. Chociaż trendy w odmianach winogron i stylu wina mogą przychodzić i odchodzić, realia rolnictwa w Jumilla pozostają takie same od dawna. Tradycyjnie rolnicy z Jumilla uprawiali tutaj oliwki, migdały i winogrona. Przez wieki poświęcali całą swoją wodę gajom oliwnym i drzewom migdałowym, wiedząc, że ich winorośle poradzą sobie bez nawadniania. Być może dzięki tej wiedzy przodków winnice Jumilla, jednego z najbardziej suchych obszarów Hiszpanii, nadal w dużej mierze są uprawiane na sucho.
Najbardziej typową odmianą winorośli jest tutaj wspomniany monastrell ( znany gdzie indziej jako mourvèdre ). Szczep ten zajmuje w Jumilla większą powierzchnię niż w jakiejkolwiek innej części świata i jest dobrze przystosowany do ciepłych i suchych warunków panujących w regionie. Uprawia się go na 70% winnic całej apelacji. Poza nim samym, w Jumilla znajdziemy też m.in. garnachę, tempranillo, syrah, cabernet sauvignon, merlot, petit verdot, a z białych odmian airen macabeo, verdejo, chardonnay, malvasia, ,
Wspominam dziś o Jumilli, aby zwrócić waszą uwagę na ta apelację, gdyż i wypróbować wina stąd pochodzące, gdyż wiele z nich to naprawdę świetne pozycje. Jumilla jest też tematem dzisiejszego artykułu za sprawą Bodegas Xenysel, której wina do mnie trafiły.
Bodegas Xenysel to rodzinna winiarnia założona w 2006 roku, która łączy najnowszą technologię produkcji z tradycyjnym leżakowaniem w nowych beczkach z dębu francuskiego i amerykańskiego. Położona jest w dolinie Hoya de Torres, na północny wschód od miasta Jumilla i należy do niej 200 ha winnic, niektóre nawet na wysokości do 800 m n.p.m. W portfolio znajdziemy dobre, solidne wina na co dzień, a ja trzy z nich mam przed sobą.
Bodegas Xenysel Nydia 2022 to 100% monastrell z winnic otaczających posiadłość, fermentowany w stalowej kadzi. Dojrzewanie we francuskim i amerykańskim dębie przez 4 miesiące. W kieliszku dojrzałe owoce, wiśnia, śliwka, lukrecja, słodki dym, trochę espresso, wanilii i ziół. Soczyste, mięsisto-owocowe, sporo świeżości, nieskomplikowane wino, dobre na co dzień.
Sprawdzi się do grilla, kiełbasek, kotlecików jagnięcych, grillowanych papryk ( też takich faszerowanych mielonym mięsem ), opiekanego bakłażana, salami, burgera.
Bodegas Xenysel Pie Franco Monastrell 2023 to również czysty monastrell ze starych krzewów. Młode wino z winnic w dolinie Hoya de Torres, które fermentuje w stalowej kadzi, a wkrótce potem jest butelkowane. Codzienny monastrell nasycony świeżym ciemnym owocem spod znaku jeżyny, śliwki, które są okraszone odrobiną pieprzu i cynamonu, a do tego lekko konfiturowe nuty, nieco słodko-dymnych akcentów. Proste i łatwe w odbiorze wino o średniej materii.
Można podać do pieczonego kurczaka, wieprzowiny, kotlecików, potrawki z fasoli, salami.
Bodegas Xenysel Rango 2020 to kompozycja monastrell z dodatkiem syrah z doliny Hoya de Torres. Krzewy, z których pozyskiwane są grona, liczą sobie ponad 50 lat. Wino dojrzewa we francuskich i amerykańskich beczkach. Częstuje nas owocowo-ziemistą nutą, jeżyną, tytoniem, odrobiną skóry, czarną oliwką. Jest mocne, z alkoholem na poziomie 15,5%, który nie jest do końca dobrze zbalansowany i zakłóca nieco równowagę całości, jednak etykieta ta spełnia swoją rolę dość pełnego i soczystego wina z gorącego południa.
Do dań z grilla, wędzonego mięsa, żeberek.
Wina otrzymałem od producenta
