Można go w zasadzie nie zauważyć na winiarskiej mapie. Wciśnięty gdzieś między Słowenię i Włochy mikroregion, jakim jest Goriška Brda umyka uwadze wielu. Jeżeli zaliczacie się do nich, to nie wiecie, co tracicie. Na tym skrawku ziemi powstają wina ( nie boję się użyć tego słowa ) wyjątkowe, a znaczna część z nich bije na głowę dużo bardziej znaną konkurencję. Bardzo chciałem tu przyjechać i to się udało. A to, co zobaczyłem i czego spróbowałem, zostanie ze mną na długo.
Goriška Brda to inaczej po prostu Brda lub z włoskiego Collio Goriziano, czy w skrócie Collio. To tak naprawdę jeden i ten sam pagórkowaty region, przecinający granicę dwóch krajów, choć jego większa część znajduje się w Słowenii ( po stronie włoskiej Collio to część Friuli ). Z punktu widzenia winiarskiego, to raczej mikroregion, jednak niezwykle malowniczy, sielski i co najważniejsze, dający doskonałe wina, czego może nie wszyscy są świadomi. Tutaj Słoweniec mieszka obok Włocha, Włoch obok Słoweńca i codziennie wielu z nich przekracza granicę obu państw. Goriška Brda w zdecydowanej większości zamieszkana jest jednak przez Słoweńców lub osoby o takim pochodzeniu. Świadczą o tym choćby nazwiska winiarzy i to też w dużej mierze po włoskiej części. Goriška Brda wchodzi w skład większego regionu o nazwie Primorska ( pozostałe podstrefy to Vipava, słoweńska Istria i Kras ). Dla zobrazowania miejsca, o którym piszę, rzućmy okiem na poniższą mapkę.
Brda to taka brama do śródziemnomorskiego, winiarskiego świata. Widać tu choćby sporo włoskich wpływów nie tylko w dziedzinie wina, ale też w kuchni, kulturze, architekturze, codziennym życiu mieszkańców. Region ten usytuowany w połowie drogi między Alpami a śródziemnomorskim i adriatyckim światem ma w sobie pewien rodzaj magii, wyjątkowość i oryginalność. Docierają tu w zasadzie tylko ci, którzy świadomie obrali sobie to miejsce za cel. Gdy się tu już przyjedzie, to nie chce się stąd szybko wracać. Piękno lokalnego krajobrazu w całej jego okazałości najlepiej podziwiać z wieży Gonjače – to taki rodzaj platformy widokowej z absolutnie spektakularną panoramą okolicy. Jeśli wdrapiecie się na samą górę, Goriška Brda ukaże wam się w pełnej okazałości i zrozumiecie dlaczego nierzadko nazywa się ją miniaturową Toskanią.
Główne miasta ( a raczej miasteczka ) tego regionu to Dobrovo i Smartno. Wielu czołowych winiarzy ma swoje winiarnie w takich wioskach jak Medana, Ceglo, Slovrenc, Vipolże, Plešivo – wszystkie one zlokalizowane są w niedalekiej odległości od siebie. Winnice regionu Brda są niewielkich rozmiarów i należą do zwykle rodzinnych winiarni, które często oferują również miejsca noclegowe dla gości, co tylko ułatwia podróżowanie po okolicy. Producenci na przestrzeni kilku ostatnich lat znacznie zmodernizowali swoje winiarskie zaplecze i odwiedziny u nich nie różnią się niczym od wizyt u wytwórców w innych krajach. Trzeba tylko pamiętać, iż większość z nich to relatywnie małe firmy i warto zawsze z wyprzedzeniem zapowiedzieć swoją wizytę. Wszyscy są jednak bardzo gościnni i z uśmiechem na ustach przyjmują każdego, kto chce poznać efekty ich pracy.
Główną odmianą, z której słynie Goriška Brda to biała rebula ( ribolla ), która jest tutaj w zasadzie miejscowym szczepem. Występuje zarówno w winach jednoodmianowcyh, jak i w kupażach. Nadaje się świetnie na młode, świeże wina, ale daje też trunki, które mogą dojrzewać znacznie dłużej. Doskonałe rezultaty daje również pod postacią słodkich win z podsuszanych gron. Winiarze produkują z jej udziałem jeszcze wina musujące. Poza tym, na miejscowych, ubogich, lecz bogatych w minerały glebach ( piaskowiec, margiel, wapień ) uprawia się też m.in. sauvignon, friulano/jakot/ sauvignonasse, sivi pinot ( pinot gris ), malvaziję, pinot bianco, chardonnay, verduc ( verduzzo ), pikolit, merlot, cabernet sauvignon, cabernet franc, refosk ( refosco ), modri pinot (pinot noir). W regionie znajdziemy naprawdę wysokiej jakości i pyszne wina białe, czerwone, słodkie oraz te pomarańczowe ( orange wines ). Warto zaznaczyć, iż te okolice to miejsce słynące z zyskujących ostatnio bardzo na popularności, długo macerowanych win pomarańczowych. Działa tu wielu specjalistów w tej dziedzinie, a ich etykiety potrafią być fascynujące.
Goriška Brda to fascynujący region i to nie tylko z punktu widzenia wina. Enoturyści i wszyscy winomaniacy powinni tutaj zdecydowanie dotrzeć, jednak nawet jeśli z winem niekoniecznie ci po drodze, to i tak warto wpisać to miejsce na swoją listę. Piękno tutejszego krajobrazu robi wrażenie, a ja w tej okolicy po prostu zakochałem się. Nie zrozumie moich zachwytów ten, kto nigdy tu nie przyjechał. Wina stąd pochodzące potrafią być doskonałe, ale widoki też karmią nasze zmysły. Dla mnie tutejsze pagórkowate wzgórza obrośnięte winnicami to taka mieszanka przypominająca co nieco z Piemontu czy Toskanii. Goriška Brda z pewnością nie jest regionem tak znanym, a dzięki temu można tutaj doświadczyć ekstremalnego spokoju, ciszy, nacieszyć oczy, spacerować między winnicami od jednej wioski do drugiej, zrelaksować się w pełnym tego słowa znaczeniu. Miejscowa kuchnia to także spora dawka przyjemności. Sielskość tej okolicy jest dosłownie wspaniała. Jeżeli dodamy do tego bliskość Włoch ( słoweńska Brda i włoskie Collio to w zasadzie ten sam region ), do których to możemy robić sobie krótsze lub dłuższe wypady, to mamy idealne miejsce na doskonałą podróż. Na razie docierają tu jedynie bardziej wytrawni turyści, którzy wiedzą, czego szukają i dzięki temu Goriška Brda to wciąż oaza spokoju. Jednak wcale nie trzeba być zapalonym miłośnikiem wina, aby przyjechać w to cudowne miejsce – Brda oczaruje każdego i to pod wieloma względami, a być może właśnie tutaj ktoś z was zakocha się w dobrym wine 
P.S. Jeśli chcecie namiary na doskonałe mieszkanie z pięknym widokiem wśród winnic kilka kroków od włoskiej granicy, to zapraszam do kontaktu.
