Ljubljana to jedna z najmniejszych europejskich stolic i zarazem największe miasto Słowenii. Nigdy nie jest zatłoczona, ale też nigdy nie jest nudna. Mimo swoich niewielkich rozmiarów posiada wszystko, czego można oczekiwać od europejskiego miasta. Na pewno warto się tutaj zatrzymać i to nie tylko przejazdem.
Od Ljubljany zacząłem swoją przygodę ze Słowenią. Była ona pierwszym etapem mojej podróży po tym małym, ale jakże fascynującym kraju. Ljubljana, podobnie zresztą jak i cała Słowenia, to destynacja przez wielu wciąż niedoceniana. Zwykle przegrywa z różnymi miejscami w sąsiedniej i bardziej popularnej Chorwacji. Trzeba jednak powiedzieć otwarcie, iż Słowenia nie ma się czego wstydzić i pod względem atrakcyjności niczym nie ustępuje innym podróżniczym krajom. Sama Ljubljana ma również mnóstwo do zaoferowania, o czym postaram się was przekonać. Na wstępnie chcę zaznaczyć, że nie będzie to żaden kompleksowy przewodnik po stolicy Słowenii, a jedynie luźna rekomendacja tego, na co warto zwrócić uwagę oraz lista osobiście sprawdzonych przeze mnie miejsc, do których koniecznie powinniście się wybrać.
Ljubljanę świetnie zwiedza się na piechotę. Z uwagi na jej niewielkie rozmiary, do najważniejszych miejsc można dotrzeć na własnych nogach w krótkim czasie. Tu wszędzie jest blisko i to jeden z atutów stolicy Słowenii. Zapraszam więc na spacer po Ljubljanie, która jest otwarta i przyjazna dla wszystkich, pełna niespodzianek, spokojna, a zarazem tętniąca życiem.
1. Stare Miasto
Starówka stanowi ścisłe centrum miasta. Położona jest ona w zasadzie wzdłuż odcinka rzeki Ljubljanica, która płynie sobie przez słoweńską stolicę. Rzeka dodaje mnóstwo uroku podobnie jak znajdujące się na niej malownicze mosty. Nad całością góruje wzgórze zamkowe z samym zamkiem oczywiście ( Ljubljanski Grad ), którego początki sięgają IX wieku. Warto udać się na górę (można to zrobić na pieszo, autem lub kolejką), aby podziwiać piękną panoramę miasta. Sam kompleks zamkowy również warty jest uwagi dla wszystkich tych, którzy interesują się historią. Wzgórze zamkowe to spory teren idealny do spacerów, relaksu na świeżym powietrzu. Jest tu nawet mała zamkowa winnica ( Grajski Vinograd ), świetnie zaopatrzona enoteka ( o czym niżej ), kawiarnia, restauracja. Po prostu doskonałe miejsce na chwilę wytchnienia. Zamówcie kawę lub kieliszek wina i popatrzcie na Ljubljanę z góry.
Kontynuując spacer po starym mieście, warto skierować się do Kościoła ( Katedry ) św. Mikołaja, Pałacu Arcybiskupa i zlokalizowanego tuż obok placu Mestni Trg. Przekraczając Tromostovje ( potrójny Most ) znajdziemy się na kolejnym ładnym placu – Prešernov Trg. Spacerując po tej okolicy podziwiać możemy bardzo piękną architekturę, w której dominuje barok i Art Nouveau, choć nie brak też innych wpływów. Zobaczcie też Zmajski Most ( Most Smoków ), Kongresni Trg, Park Tivoli. Spacerujcie starówką i jej uliczkami jak najwięcej, a odkryjecie ciekawe oblicze Ljubljany. Szczególnie wędrówka wzdłuż rzeki zarówno jednym, jak i drugim nadbrzeżem jest bardzo przyjemna. Koniecznie udajcie się na przechadzkę także wieczorową porą, kiedy to wszystko zostaje pięknie oświetlone. Ponadto, klimatyczne stare miasto usiane jest licznymi sklepikami, kawiarniami, restauracjami, barami, w których można bardzo dobrze zjeść. Wiele z nich ( szczególnie te położone tuż nad rzeką ) oferuje urokliwe widoki. O kilku adresach, które warto odwiedzić będzie w dalszej części wpisu.
2. Miejski targ ( Glavna Trznica )
Lokalny targ to miejsce, do którego zawsze udaję się na zakupy. Ten w Ljubljanie mieści się tuż przy samej starówce i zajmuje dwa place – Vodnikov Trg oraz Pogacarjev Trg. Dzieli się na część odkrytą i zadaszoną. Na targu mnóstwo lokalnych mieszkańców robi swoje codzienne zakupy, a samo targowisko to także po prostu miejsce spotkań i pogawędek. Liczne stragany oferują świeże owoce, warzywa, obłędnie pyszne figi, zioła. W zadaszonej części znajdującej się w kolumnadzie Plećnika nad rzeką znajdziemy stoiska z lokalnymi serami, mięsem, dojrzewającymi szynkami, świeżym domowym chlebem, miejscowymi wypiekami, konfiturami, winami. Jest też małe stoisko rybne. Wiele produktów jest ekologiczna i naprawdę wysokiej jakości.
3. Nebotičnik – piękny punkt widokowy i doskonałe drinki
Nebotičnik to niezwykle charakterystyczny punkt na mapie Ljubljany. Ten 70-metrowy wieżowiec zbudowany w 1993 roku był najwyższym budynkiem na Bałkanach za czasów Jugosławii. Znajdują się w nim biura, sklepy, prywatne mieszkania, ale to, co najważniejsze, usytuowane jest na samej górze. Mamy tam bowiem taras widokowy z pięknym widokiem na całą Ljubljanę. Obok wzgórza zamkowego, to drugie miejsce do podziwiania panoramy stolicy. Na trasie widokowym znakuje się kawiarnia, jest także bar, w którym podają świetne drinki i koktajle, a piętro niżej restauracja w bardziej wykwintnym wydaniu. Koniecznie trzeba odwiedzić Nebotičnik i wjechać na ostatnie piętro, bo widoki są tego warte. Kawa czy koktajl w takim miejscu to sama przyjemność.
4. Gdzie zjeść
Miejsc, w których można skosztować dobrej kuchni, jest w małej Ljubljanie naprawdę sporo. Sam odwiedziłbym ich dużo więcej, jednak trzeba było ruszać w dalszą część podróży. Pod względem gastronomicznym, Ljubljana oferuje bardzo wiele – znajdziemy tu tradycyjną, miejscową kuchnię, jak i mieszankę smaków z innej części Europy z uwagi na zamieszkujące tu różne mniejszości narodowe ( głównie z Bałkanów ). Jest w czym wybierać i kulinarnie nie można się tutaj nudzić. Poniżej kilka sprawdzonych adresów.
Sarajevo’84
Moje serce i podniebienie skradła stolicy Słowenii knajpa Sarajevo’84. Jak łatwo się domyślić po nazwie, serwują tam kuchnię bałkańską, bośniacką. Mały lokal zlokalizowany w piwnicy kamienicy tuż obok budynku Nebotičnik to miejsce, którego absolutnie nie można pominąć na tutejszej gastronomicznej scenie. To typowa bośniacka ćevabdžinica, czyli lokal serwujący ćevapčići – grillowane mięso w różnych odsłonach typowe dla kuchni bałkańskiej. Sarajevo’84 przywołuje nostalgiczną atmosferę bośniackiej stolicy. Ściany udekorowane są rozmaitymi pamiątkami, wycinkami z gazet tworząc wyjątkową atmosferę w środku. Nie trudno się domyślić, że zagląda tu wiele osób bałkańskiego pochodzenia i tacy też tutaj gotują. A samo jedzenie jest po prostu wyborne. Króluje tutaj mięso doskonałej jakości, świetnie przyrządzone i podawane w takiej ilości, że można najeść się na cały dzień. Grillowane kiełbaski, mini kebaby, steki, burek, kajmak, gulasz z fasoli, grillowane papryki, wspaniałe bośniackie placki. Wszystko jest naprawdę pyszne, doskonale przygotowane i doprawione. Ilość tego, co dostajemy na talerzu też robi wrażenie biorąc pod uwagę niską cenę. To miejsce trzeba odwiedzić obowiązkowo. Sarajevo’84 ma też swoje lokale w Piranie i w mieście Koper. Nie odmówiłem sobie tej przyjemności i odwiedziłem ich ponowie w Piranie, gdzie karmią tak samo świetnie.
Owoce morza z food trucka
Przy miejskim targu codziennie parkuje niebieski food truck, który serwuje pyszne, świeże, smażone owoce morza oraz ryby. Kolejka chętnych ustawia się tam zawsze, więc to chyba najlepsza reklama. Zjecie tu smażone i grillowane kalmary, sardynki, okonia morskiego, steka z tuńczyka. Karta jest krótka, wszystko przygotowywane na waszych oczach i bardzo smaczne. idealna opcja na szybki i tani posiłek w środku dnia.
Klobasarna
Pozostając w temacie miejscowego street foodu, trzeba też wspomnieć o miejscu zwanym Klobasarna znajdującym się kilka kroków od samego targu. Podają tutaj jedno z najbardziej popularnych dań w Słowenii – kranjską klobasę, czyli po naszemu kraińską kiełbasę, która nazwę bierze od historycznego regionu Kranjska. Wyrób ten objęty jest chronioną nazwą geograficznego pochodzenia, a sama kiełbasa musi być zrobiona z mięsa wieprzowego z dodatkiem boczku. Jest bardzo smaczna, delikatna, podawana z musztardą oraz chrzanem i w połączeniu z kieliszkiem prostego wina stanowi dobrą przekąskę.
Nobel Burek
Jeszcze jeden street foodowy klasyk Ljubljany, czyli burek. To rodzaj nadziewanego placka wykonanego zwykle z ciasta filo z nadzieniem mięsnym, warzywnym, czy serowym. Przypomina wielowarstwowy naleśnik i jest charakterystyczną przekąską dla kuchni bałkańskiej i krajów bliskowschodnich w basenie Morza Śródziemnego. Jednym z najlepszych miejsc na spróbowanie burka jest znajdujący się kilka minut spacerem od ścisłego centrum Nobel Burek – lokal otwarty całą dobę. Zamawiacie burka w dowolnej wersji i dostajecie go naprawdę sporych rozmiarów. Nie dość, ze duży, to bardzo dobry.
Gostlina Šestica
Šestica to lokal w stylu gostliny ( tawerny ) działający od 1776 roku – najstarszy tego typu w całej Ljubljanie. Zjemy tutaj dobrą, tradycyjną kuchnię w prawdziwym wydaniu. Od selekcji lokalnych serów i wędlin, przez pierogi z grzybami, sakiewki z pstrągiem i wędzonym serem, wołowy wywar z makaronem, cielęcy gulasz z polentą, flaki, wołowe steki, pieczoną wieprzowinę, dziczyznę, miejscowe ryby i owoce morza, na tradycyjnej gibanicy kończąc ( Šestica była pierwszą restauracją w Ljubljanie, która otrzymała licencję na produkcję prawdziwej prekmurska gibanica – warstwowego ciasta ). Lokal jest ładnie urządzony ( na ścianach podziwiać możemy m.in. fotografie starej Ljubljany) z częścią wewnętrzną, jak i stolikami wydzielonymi na powietrzu w ramach dużego patio/ogrodu. Wszystko w centrum stolicy w atmosferze zapewniającej intymność i spokój podczas delektowania się bardzo dobrą kuchnią. Sam wpadłem tylko na mały posiłek, ale gdybym był w mieście dłużej, przyszedłbym tu po raz kolejny.
Vodnikov Hram
Jeszcze jeden sprawdzony adres na udany posiłek w Ljubljanie. Vodnikov Hram to zlokalizowana przy miejskim targu restauracja z historią sięgającą XIX wieku, Nazwana na cześć słoweńskiego poety i intelektualisty Valentina Vodnikva, którego pomnik znajduje się niedaleko. Menu tutaj również jest oparte na miejscowej tradycji kulinarnej. Gryczane žganci lub krapci, gulasz z kapusty kiszonej i fasoli, mięsne gulasze, steki, gnocchi, makarony, smażony sznycel z dojrzewającą szynką i serem to tylko kilka przykładów. Stoliki znajdują się zarówno wewnątrz, jak i na świeżym powietrzu.
5. Wino
Słoweńskie wina to temat na oddzielną opowieść i wkrótce coś więcej w tej kwestii napiszę, bo naprawdę warto poznać je bliżej. W samej Ljubljanie mamy przynajmniej kilka adresów z bardzo dobrą selekcją miejscowych win, a także kilka fajnych wine barów, które polecam odwiedzić. Wina słoweńskie nie są zbyt dobre znane przez przeciętnego konsumenta, ale zapewniam, że zdecydowanie zasługują na większą uwagę. Wielu lokalnych winiarzy tworzy świetne etykiety, które nie ustępują w niczym czołowym winom z innych, bardziej popularnych winiarskich regionów. Sam miałem okazję osobiście się o tym przekonać, a zacząłem od enotek i wine barów Ljubljany.
Vinoteka Dvor
To dla mnie chyba numer jeden, jeśli chodzi o selekcję win, która jest tu naprawdę bardzo interesująca. Na miejscu, poza samym sklepem, działa także przyjemny wine bar oferujący całkiem sporo lokalnych win na kieliszki od wielu znanych w kraju producentów. Przy kieliszku ( a nawet kieliszkach ) wina czas płynie w tym miejscu niezwykle przyjemnie. Vinoteka Dvor znajduje się w centrum, kilka kroków od samej rzeki. Gorąco polecam zrobić tu zakupy jak i napić się dobrego wina.
Grajska Vinoteka
Kolejne świetne miejsce, aby zaopatrzyć się w dobre słoweńskie wina i napić się ich z pięknym widokiem na Ljubljanę, to Grajska Vinoteka, która znajduje się na wzgórzu zamkowym. Klimatyczne wnętrza w murach zamku skrywają doskonale zaopatrzony w wiele ciekawych etykiet sklep. Super miejsce pod każdym względem.
Vineria del Ponte
Jeszcze jeden atrakcyjny adres dla wszystkich winomanów. Vineria del Ponte to niewielka, aczkolwiek świetnie zaopatrzona enoteka ze sporą selekcją słoweńskich i włoskich win. Niezwykle sympatyczny właściciel chętnie o wszystkim opowie i pozwoli nawet coś spróbować gratis. Tutaj też warto wpaść.
6. Kavarna Zvezda
Bardzo sympatyczna kawiarnia przy Kongresni Trg to doskonałe miejsce na kawę, dobry koktajl lub tradycyjne warstwowe ciasto gibanica. Fajna opcja, aby usiąść na chwilę i zrelaksować się w środku dnia. Podawana tu gibanica jest naprawdę smaczna, podobnie zresztą jak choćby espresso martini.
Tak w skrócie wygląda lista kilku miejsc, które udało mi się odwiedzić w stolicy Słowenii. Ljubljana mimo swoich niewielkich rozmiarów, ma naprawdę sporo do zaoferowania i pod tym względem nie ustępuje zbytnio innym europejskim stolicom. Jest tu kameralnie, sympatycznie, a czas płynie bardzo przyjemnie. Miasto jest zadbane, z ciekawą historią, otwarte na nowe wpływy. Karmią tu dobrze, wina też nie brakuje – mnie się po prostu podobało. Wpadnijcie kiedyś przy okazji do Ljubljany, a na pewno nie pożałujecie.
Jeden komentarz do “Ljubljana – kompaktowa stolica”